خداوند متعال، اهل بیت (ع) را بسیار عزیز و گرامی خلق کرده است و آنها را بر تمام مخلوقات جهان هستی برتری داده است و هیچ مخلوقی بهتر از آنها وجود ندارد و آنها با معرفت ترین و با محبت ترین و مطیع ترین مخلوقات نسبت به خداوند متعال هستند.
اهل بیت (ع) عقل کل هستند یعنی داناترین موجودات جهان هستی می باشند و شاخص بین خوبی و بدی، حق و باطل، و درست و نادرست می باشند.
اعمال و عبادات بندگان بدون ولایت و دوستی اهل بیت (ع) پذیرفته نمی شود و هیچ ارزشی نخواهد داشت. اگر کسی به مقدار عمر حضرت نوح، خدا را عبادت کند و به اندازه کوه احد، در راه خدا طلا صدقه بدهد و هزار مرتبه با پای پیاده به زیارت خانه کعبه برود و در میان صفا و مروه، مظلومانه کشته شود ولی به ولایت اهل بیت (ع) معتقد نباشد بوی بهشت را نخواهد چشید و وارد بهشت نخواهد شد و با سر وارد آتش دوزخ خواهد شد.
خداوند بوسیله آنها به یگانگی شناخته شده و عبادت می شود و بوسیله آنها بندگان از رحمت یا غصب خداوند برخوردار می شوند یعنی با اطاعت از آنها از رحمت الهی برخوردار شده و با مخالفت با آنها دچار عذاب می شوند.
کسی که دوستدار و محب آنها باشد دوست و محب خدا و کسی که دشمن آنها باشد دشمن خدا است. پیروی و اطاعت از آنها، پیروی و اطاعت از خدا و مخالفت و معصیت آنها، مخالفت و معصیت خداوند متعال است.
ولایت اهل بیت (ع) اصلی ترین شرط ورود به بهشت است و کسی که از اهل بیت (ع) و مقام آنها شناخت نداشته باشد وارد بهشت نخواهد شد.
چهارده معصوم (ع) دارای ولایت تشریعی هستند یعنی به اذن خداوند متعال می توانند در تمام مسائل شرعی تصرف نموده و چیزی از آن کم یا زیاد کنند. شیخ انصاری در این مورد می گوید: «آنچه از ادله چهارگانه (کتاب، سنت، عقل، اجماع) استفاده می شود این است که امام (ع) از طرف خداوند متعال، سلطنت مطلقه و قدرت تصرف بدون قید و شرط در تمام امور مردم را دارد.«
آنها علاوه بر ولایت تشریعی، ولایت تکوینی نیز دارند یعنی به اذن و قدرت الهی می توانند در تمام امور هستی تصرف کنند و هر تغییری را در آن بوجود بیاورند مانند خلق کردن یا نابود کردن جهان و جهانیان
اولین مخلوقات خداوند متعال انوار مقدس چهارده معصوم (ع) بوده اند و خداوند متعال بخاطر اهل بیت (ع) ، جهان و جهانیان را خلق نموده و فیض و رحمت خود را شامل آنها کرده است و آنها سبب خلقت عالم و عالمیان می باشند.
اهل بیت (ع) اسم اعظم خداوند متعال بوده و مظهر اسماء الهی می باشند و هیچ عبادتی بدون شناخت و معرفت آنها مورد پذیرش درگاه الهی قرار نمی گیرد.
اهل بیت (ع) در هر موردی کاملا شبیه و مانند هم هستند و همگی در حکم یک نور واحد می باشند.
اهل بیت (ع) مظهر صفات حمیده الهی می باشد و بین آنها و خدا هیچ فرقی جز در صفات مخصوص به ذات مانند تجرد مطلق و ازلیت نمی باشد.
هر کسی که آنها را بشناسد، خدا را شناخته است و معرفت و محبت آنهاف عین معرفت و محبت خداوند متعال است و بدون شناخت آنان کسی موفق به شناخت خداوند متعال نخواهد شد.
اهل بیت (ع) محل ظهور مشیت و اراده الهی می باشند و اراده ربوبی در تقدیر و اداره جهان هستی، بسوی آنها نازل شده و از آنجا صادر می شود. آنها ید الله می باشند و خداوند بوسیله آنها تمام عالم و عالمیان را خلق کرده است. این مطلب دلیل بر اعتقاد به خدایی اهل بیت (ع) یا علی اللهی بودن نیست.
توضیح این مطلب بدین ترتیب است: همانطور که خداوند بوسیله درختان، میوه ها را بوجود می آورد همان طور نیز بوسیله اهل بیت (ع) تمام مخلوقات را خلق کرده است.
اهل بیت (ع) معدن رحمت و عظمت و سرچشمه فیوضات الهی می باشند و واسطه بین خدا و مخلوقات هستند و هر چه از نعمت و علم و قدرت و ... که باید به مخلوقات برسد بوسیله آنها می رسد یعنی آنها یدالله و لسان الله و اذن الله و جنب الله و ... می باشند.
در قسمتهایی مختلف زیارت جامعه کبیره خطاب به اهل بیت (ع) می خوانیم: «آغاز هستی به اراده خدا و بواسطه شما صورت گرفته است و بواسطه شما این جهان به پایان خواهد رسید.
به واسطه شما باران رحمت الهی نازل می شود. به واسطه شما غمها و نگرانی ها از بین می رود و جهان به نور شما روشن ومنور شده است و رستگاران به برکت ولایت شما رستگار شدند. بواسطه شما هرگونه تغییرات در عالم قضا و قدر و لوح محو و اثبات، صورت می گیرد. بواسطه شما، گیاهان و درختان از زمین روییده و بارور می شوند. بواسطه شما قطرات باران و روزی خلایق از آسمان فرود می آید.» (دعای جامعه کبیره یکی از بهترین دعاها در کسب معارف عالیه چهارده معصوم (ع) است)
نور اهل بیت ع تمام پیامبران و ملائکه الهی را راهنمایی و هدایت کرده است و تمام پیامبران و اولیاء خدا و اجنه و ملائکه مقرب الهی، معلومات خود را از آنها بدست آورده اند و اهل بیت ع معلم و استاد تمامی آنها بوده اند و آنها را با معرف الهی آشنا نموده اند.
اهل بیت ع به ما سوی الله و تمام آنچه در آسمانها و زمین و عالم ملک و ملکوت و اعمال و گفتار بندگان و آنچه در خاطر آنها می گذرد کاملا آگاه و باخبر می باشند. و همانطور که خدا همه چیز را می بیند آنها نیز همه چیز را می بینند و از هر چیزی که اتفاق افتاده است و یا در آینده اتفاق خواهد افتاد کاملا از آن باخبر می باشند.
خداوند اهل بیت ع را از تمام علوم و اسرار و حقایق جهان هستی آگاه نموده است و آنها امام مبین می باشند و هیچ چیزی بر آنها پنهان نیست و دارای تمام علوم و دانستنی ها هستند.
اگر قرار باشد میلیون ها سال بعد، در یکی از کرات آسمانی، بادی پرکاهی را از جایی به جایی ببرد اهل بیت ع از الان حساب آن را دارند مگر آن که خدا نخواهد و بر همین مبنا است که خداوند می فرماید: «و لا تقولن لشئی انی فاعل ذلک غدا * الا ان یشاء الله» (یعنی: ای رسول ما! هرگز چیزی را مگو که من فردا آن را انجام می دهم، مگر آنکه بگوئی با خواست خدا.»
اهل بیت ع به تمام زبانها و لغات جهان هستی اعم از زبانهای مختلف و گوناگون انسانها و حیوانات و پرندگان و ... آگاهی دارند و می توانند با آنان صحبت کنند.
اهل بیت ع بندگان محض خداوند هستند و با اینکه با قدرت الهی قادر به نابود کردن یا بوجود آوردن جهانها و جهانیانی هستند ولی هیچ کاری حتی کار بسیار جزئی و کوچکی را بدون اذن و دستور الهی انجام نمی دهند و تمام افعال و گفتار آنها طبق دستور خداوند متعال است.
غلو کنندگان درباره اهل بیت ع از دشمنان آن حضرات بدتر و ملعون تر هستند و اهل بیت ع از آنها بشدت بیزاری و تبری می جویند.
معنی غلو این است که (نعوذ بالله) کسی آنها را مستقل و مجرد مطلق و عین ذات خداوند متعال بداند و یا برای آنها قدرتی در مقابل خداوند متعال قائل بشود. باید دانست که اهل بیت ع، مخلوق خداوند متعال بوده و مطیعترین موجودات نسبت به او هستند و دارای مقام بندگی و اطاعت کامل حضرت حق می باشند و هر چه از علم و قدرت و ... دارند، خدای مهربان به آنان داده است و هر عمل و فعل و حرف آنها طبق امر خداوند متعال می باشد.
بالاترین و بهترین و عظیم ترین صفات حمیده اهل بیت ع بندگی مطلق آنها نسبت به خداوند متعال است و قبل از اینکه خداوند، پیامبر ص را به مقام نبوت و امامان را به مقامت امامت مفتخر کند، آنان را به مقام رفیع و بلند عبودیت محض، عزت بخشیده است.
اهل بیت ع با هیچ مخلوقی از مخلوقات خداوند قابل مقایسه نیستند و معرفت و مقام اهل بیت ع آنقدر بالا و عظیم است که هیچ کسی نمی تواند به کنه معرفت آنها پی ببرد. هر چقدر کسی اهل بیت ع را بیشتر بشناسد بیشتر متوجه عظمت و رفعت مقام آنها خواهد شد. در حدیثی از امام معصوم ع آمده است: «ما را از مرتبه عبودیت و بندگی حق، بالا نبرید و آنگاه درباره ما هر چه می خواهید بگویید و قطعا حقیقت آن مقام ومرتبه ای را که خداوند به ما اعطاء نموده است را نمی توانید درک نمایید.»
داستان ها و قضایایی در مورد معصومین ع نقل شده است که بعضی از آنها به ظاهر با بعضی مقامات آن حضرات منافات دارد مثلا ممکن است اهل بیت ع از موضوعی اظهار بی اطلاعی کنند یا در مقابل قدرتی شکست بخورند و یا ...، باید توجه داشت که اینگونه موراد، دلیل بر رد مقامات آن حضرات یا رد آن قضایا نمی باشد و این جریانات نیاز به توضیحاتی دارند.
در مواردی که معصوم ع درباره موضوعی اظهار بی اطلاعی کند یا مشکلی را حل نکند یا در مقابل فرد یا افرادی مغلوب گردد یا مریضی خود یا دیگران را شفا ندهد و یا ...، این توضیح، روشنگر مطلب است که: اهل بیت ع می توانند براحتی از هر چیزی و از هر موضوعی باخبر شوند و هر نوع اعمال قدرتی بکنند ولی بخاطر اینکه به هدایت الهی، حقایق و مصلحت های زیادی را می بینند و آنها را مدنظر قرار می دهند و همچنین بعضی مواقع برای اینکه دیگران را متوجه اهمیت موضوعی کرده و به آنان درس بدهند اینگونه عمل می کنند و خود را از آن موضوع بی خبر نگه داشته و یا اعمال قدرتی نمی کنند.
اهل بیت ع به لطف خدا دارای هر نوع علم و قدرتی هستند ولی چون بنده و مطیع محض خداوند متعال می باشند بدون خواست خدا هیچ کاری نمی کنند و بنابر حکمتی که خداوند متعال به آنان عنایت فرموده است عمل می کنند. همانطور که ذکر شد قدرت آنها بقدری است که می توانند جهان و جهانیانی را خلق و نابود کنند چه برسد به پیروزی بر دشمنان و معالجه امراض خود یا دیگران، ولی چون بنده محض خدا هستند از قدرت خود فقط در موردی که مصلحت باشد و خدا بخواهد استفاده می کنند.